Οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού είναι σοβαροί τραυματισμοί που επηρεάζουν την ακεραιότητα ή τη λειτουργία του νωτιαίου μυελού και των γύρω ιστών. Μπορούν να προκαλέσουν βλάβες από την πίεση, συμπίεση, διάταση ή πλήρη διατομή του νωτιαίου μυελού. Οι κακώσεις αυτές έχουν συχνά σοβαρές συνέπειες, καθώς ο νωτιαίος μυελός είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ του εγκεφάλου και του υπόλοιπου σώματος.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το επίπεδο και τη σοβαρότητα της κάκωσης:

• • • Παράλυση: Μπορεί να είναι πλήρης ή μερική και να αφορά ένα ή περισσότερα μέρη του σώματος.
    • Τετραπληγία (ή παραπληγία): Παράλυση τεσσάρων ή δύο άκρων αντίστοιχα, ανάλογα με το σημείο της κάκωσης.
    • Απώλεια Αισθητικότητας: Μειωμένη ή απουσία αίσθησης πόνου, θερμοκρασίας και αφής κάτω από το επίπεδο της κάκωσης.
    • Διαταραχές Σφιγκτήρων: Απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης και του εντέρου.
    • Διαταραχές Αναπνοής: Ιδιαίτερα σε υψηλές κακώσεις του νωτιαίου μυελού (αυχενική περιοχή), που μπορεί να επηρεάσουν τους αναπνευστικούς μυς.
    • Σπαστικότητα: Υπερτονία στους μύες κάτω από το επίπεδο της κάκωσης.
    • Νευροπαθητικός πόνος: Πόνος που προέρχεται από βλάβη των νεύρων, συνήθως έντονος και χρόνιος.

Ανατομία της Περιοχής

Ο νωτιαίος μυελός εκτείνεται από το κάτω μέρος του εγκεφάλου (προμήκης μυελός) μέχρι περίπου το επίπεδο της πρώτης ή δεύτερης οσφυϊκής σπονδυλικής στήλης. Βρίσκεται μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα, που σχηματίζεται από τους σπονδύλους. Ο νωτιαίος μυελός είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά σημάτων από τον εγκέφαλο προς τα όργανα και τα άκρα και αντίστροφα, μέσω των νωτιαίων νεύρων που εξέρχονται από αυτόν σε κάθε σπονδυλικό επίπεδο.

Οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού μπορεί να επηρεάσουν διαφορετικά επίπεδα:

• • • Αυχενικές κακώσεις: Μπορεί να προκαλέσουν τετραπληγία και αναπνευστικά προβλήματα.
    • Θωρακικές κακώσεις: Συνήθως προκαλούν παραπληγία, με παράλυση των κάτω άκρων και διαταραχές του κορμού.
    • Οσφυϊκές και ιερολαγόνιες κακώσεις: Συχνά οδηγούν σε μερική παράλυση και επηρεάζουν την ουροδόχο κύστη, το έντερο και τη σεξουαλική λειτουργία.

Δράση της Φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση και αποκατάσταση των ασθενών με κακώσεις νωτιαίου μυελού. Οι στόχοι είναι η βελτίωση της λειτουργικότητας, η πρόληψη επιπλοκών και η βελτίωση της ποιότητας ζωής.

1. 1. Κινησιοθεραπεία:

• • • Ασκήσεις για την αύξηση του εύρους κίνησης στις αρθρώσεις και την πρόληψη της δυσκαμψίας και των συστολών.
    • Ενδυνάμωση των μυών που δεν επηρεάζονται από την κάκωση για την ενίσχυση της λειτουργικότητας.
    • Βελτίωση του συντονισμού και της ισορροπίας.

1. 2. Επανεκπαίδευση Βάδισης και Κινητικότητας:

• • • Χρήση υποστηρικτικών συσκευών όπως περιπατητές ή αναπηρικά αμαξίδια για την κινητοποίηση του ασθενούς.
    • Εκπαίδευση στην αυτο-μεταφορά και τη χρήση τεχνικών για την επαναφορά του ατόμου σε καθιστή ή όρθια θέση.

1. 3. Αναπνευστική Φυσικοθεραπεία:

• • • Τεχνικές αναπνευστικών ασκήσεων και φυσικοθεραπεία του θώρακα για την ενίσχυση της αναπνευστικής λειτουργίας, ειδικά σε ασθενείς με αυχενική κάκωση.
    • Εκπαίδευση του ασθενούς σε τεχνικές βήχα για την πρόληψη λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος.

1. 4. Διαχείριση Σπαστικότητας και Πόνου:

• • • Χρήση τεχνικών όπως διατάσεις και ηλεκτροθεραπεία για τη μείωση της σπαστικότητας.
    • Προγράμματα διαχείρισης του πόνου με διάφορες φυσικοθεραπευτικές μεθόδους (π.χ., θερμότητα, ψυχρά επιθέματα).

1. 5. Εργοθεραπεία και Επαναφορά στη Λειτουργικότητα:

• • • Εκπαίδευση σε καθημερινές δραστηριότητες (π.χ., φαγητό, ντύσιμο) με τη χρήση ειδικών βοηθημάτων και τεχνικών.
    • Προσαρμογή του περιβάλλοντος του ασθενούς για να βελτιωθεί η ανεξαρτησία του (π.χ., προσαρμοσμένα αμαξίδια).

1. 6. Ψυχολογική Υποστήριξη και Συμβουλευτική:

• • • Η φυσικοθεραπεία ενσωματώνει την υποστήριξη του ασθενούς σε ψυχολογικό επίπεδο, καθώς η προσαρμογή στις νέες συνθήκες ζωής μπορεί να είναι προκλητική.
    • Συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας για την παροχή ολιστικής υποστήριξης.

Η αυχενική μυελοπάθεια είναι μια εκφυλιστική πάθηση που προκαλείται από τη συμπίεση του νωτιαίου μυελού στην περιοχή της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Η πάθηση αυτή μπορεί να προκύψει από διάφορες αιτίες, όπως εκφυλιστικές αλλοιώσεις των σπονδύλων, κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, σπονδυλική στένωση ή οστεόφυτα (οστικές προεκτάσεις). Η χρόνια πίεση στο νωτιαίο μυελό οδηγεί σε βλάβη του νευρικού ιστού και συμπτώματα που επηρεάζουν τόσο τον αυχένα όσο και τα άκρα.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της αυχενικής μυελοπάθειας ποικίλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της πίεσης και περιλαμβάνουν:

• • • Πόνο στην αυχενική περιοχή που μπορεί να ακτινοβολεί προς τους ώμους ή τα άνω άκρα.
    • Αδυναμία ή παράλυση των άνω και κάτω άκρων, που μπορεί να είναι συμμετρική ή ασύμμετρη.
    • Μυϊκή ατροφία και σπαστικότητα (υπερτονία) στα άκρα.
    • Δυσκολία στο περπάτημα ή αστάθεια, λόγω μειωμένου ελέγχου των ποδιών.
    • Απώλεια αίσθησης ή μούδιασμα στα άνω και κάτω άκρα.
    • Διαταραχές των αντανακλαστικών (π.χ., υπερδραστήρια ή ατροφικά αντανακλαστικά).
    • Διαταραχές σφιγκτήρων (π.χ., δυσκολία στον έλεγχο της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου) σε προχωρημένα στάδια.

Ανατομία της Περιοχής

Η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από επτά σπονδύλους (Α₁-Α₇) και τα αντίστοιχα μεσοσπονδύλια διαστήματα. Ο νωτιαίος μυελός διέρχεται μέσα από τον σπονδυλικό σωλήνα, ο οποίος σχηματίζεται από τους αυχενικούς σπονδύλους. Ο νωτιαίος μυελός στέλνει νεύρα στα άνω και κάτω άκρα, μεταφέροντας αισθητικές και κινητικές πληροφορίες.

Σε περιπτώσεις εκφύλισης, όπως σπονδυλική στένωση, ο σπονδυλικός σωλήνας στενεύει, προκαλώντας πίεση στο νωτιαίο μυελό. Οι αλλοιώσεις στους σπονδύλους και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, όπως οι κήλες και τα οστεόφυτα, μπορούν επίσης να συμβάλλουν στη συμπίεση του νωτιαίου μυελού.

Δράση της Φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία για την αυχενική μυελοπάθεια στοχεύει στη μείωση του πόνου, την ενίσχυση της κινητικότητας και την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του ασθενούς. Ο βαθμός της παρέμβασης εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τις οδηγίες του ιατρού.

1. 1. Ασκήσεις Ενδυνάμωσης και Σταθεροποίησης:

• • • Ενδυνάμωση των μυών του αυχένα και των ώμων για τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης.
    • Προγράμματα ενδυνάμωσης των άνω και κάτω άκρων, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση της αδυναμίας και της μυϊκής ατροφίας.

1. 2. Διατάσεις και Κινησιοθεραπεία:

• • • Διατάσεις για τη διατήρηση του εύρους κίνησης στην αυχενική μοίρα και τα άκρα, προλαμβάνοντας τη δυσκαμψία.
    • Ασκήσεις για τη βελτίωση του συντονισμού και της ισορροπίας, ιδιαίτερα σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα βάδισης.

1. 3. Εκπαίδευση Στάσης και Κινητικότητας:

• • • Επανεκπαίδευση της σωστής στάσης για τη μείωση της πίεσης στην αυχενική μοίρα.
    • Εκπαίδευση στη χρήση βοηθητικών συσκευών (π.χ., κολάρα) για τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, όταν αυτό απαιτείται.

1. 4. Θερμοθεραπεία και Ψυχρά Επιθέματα:

• • • Χρήση θερμοθεραπείας ή ψυχρών επιθεμάτων για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής.

1. 5. Ηλεκτροθεραπεία:

• • • Χρήση τεχνικών ηλεκτροθεραπείας, όπως διαδυναμικά ρεύματα ή TENS, για τη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της κυκλοφορίας.

1. 6. Εργοθεραπεία:

• • • Προγράμματα επανεκπαίδευσης της λειτουργικότητας για τις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο, η γραφή και η χρήση εργαλείων, με στόχο τη βελτίωση της ανεξαρτησίας του ασθενούς.

1. 7. Εκπαίδευση στην Αναπνοή και στις Τεχνικές Χαλάρωσης:

• • • Η βελτίωση του αναπνευστικού ελέγχου και η εκπαίδευση στις τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της σπαστικότητας και της έντασης.