Η βλαισοποδία και η ραιβοποδία είναι παραμορφώσεις του ποδιού που αφορούν την απόκλιση της πτέρνας και του άξονα του ποδιού προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Αυτές οι παραμορφώσεις μπορεί να προκαλέσουν πόνο, δυσλειτουργία και να επηρεάσουν τη στάση και τη βάδιση του ατόμου.

Βλαισοποδία

Η βλαισοποδία είναι μια κατάσταση στην οποία η πτέρνα και το πέλμα αποκλίνουν προς τα έξω σε σχέση με τον άξονα του ποδιού. Αυτό προκαλεί το πόδι να γέρνει προς την εσωτερική πλευρά, με την πτέρνα να παίρνει μια “πλάγια” κλίση. Η βλαισοποδία μπορεί να είναι συγγενής ή να αναπτυχθεί λόγω τραυματισμών, μυϊκής αδυναμίας ή άλλων παθήσεων όπως η πλατυποδία.

Ραιβοποδία

Η ραιβοποδία είναι το αντίθετο της βλαισοποδίας και αφορά την απόκλιση της πτέρνας και του πέλματος προς τα μέσα, με το πόδι να γέρνει προς την εξωτερική πλευρά. Αυτή η παραμόρφωση μπορεί να προκύψει λόγω συγγενών ανωμαλιών, νευρολογικών καταστάσεων ή άλλων παραγόντων που επηρεάζουν την ισορροπία των μυών και των συνδέσμων του ποδιού.

Ανατομία της περιοχής

Το πόδι αποτελείται από πολλές δομές που συνεργάζονται για τη στήριξη, την ισορροπία και την κίνηση:

• • • Πτέρνα (αστράγαλος) και ταρσός: Αυτά τα οστά διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη διατήρηση της ευθυγράμμισης και της σταθερότητας του ποδιού.
    • Μύες και τένοντες: Ο οπίσθιος κνημιαίος, οι περονιαίοι, καθώς και οι μύες του πέλματος παίζουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη και την κατεύθυνση της πτέρνας.
    • Σύνδεσμοι: Οι πελματιαίοι σύνδεσμοι και άλλες δομές σταθεροποιούν την καμάρα και τη θέση της πτέρνας, βοηθώντας στη διατήρηση της σωστής ευθυγράμμισης του ποδιού.

Συμπτώματα

• • • Πόνος: Ο πόνος είναι συχνός, ειδικά στην πτέρνα, στην καμάρα και στην εξωτερική ή εσωτερική πλευρά του ποδιού.
    • Αστάθεια: Η λανθασμένη ευθυγράμμιση του ποδιού μπορεί να προκαλέσει αστάθεια, αυξάνοντας τον κίνδυνο για διαστρέμματα.
    • Δυσκολία στη βάδιση: Οι αλλαγές στην κατανομή του βάρους μπορεί να επηρεάσουν τη φυσιολογική βάδιση, προκαλώντας δυσκολία ή κόπωση.
    • Οίδημα: Μπορεί να εμφανιστεί οίδημα στην περιοχή της πτέρνας ή στο πέλμα, ιδιαίτερα μετά από παρατεταμένη ορθοστασία ή έντονη δραστηριότητα.
    • Προβλήματα σε γόνατα και ισχία: Η λανθασμένη ευθυγράμμιση του ποδιού μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα γόνατα και στα ισχία, καθώς το σώμα προσπαθεί να προσαρμοστεί στις αλλαγές στο πόδι.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία είναι κρίσιμη για τη διαχείριση της βλαισοποδίας και της ραιβοποδίας, καθώς στοχεύει στη βελτίωση της ευθυγράμμισης του ποδιού, την ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας.

1. 1. Ασκήσεις ενδυνάμωσης:

• • • Ενδυνάμωση των μυών που σταθεροποιούν την πτέρνα και την καμάρα, όπως ο οπίσθιος κνημιαίος και οι περονιαίοι.
    • Ασκήσεις ισορροπίας για την ενδυνάμωση των μικρών μυών του ποδιού και του αστραγάλου, με στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας.

1. 2. Ασκήσεις κινητικότητας και διάτασης:

• • • Κινησιοθεραπεία για την αποκατάσταση της φυσιολογικής κίνησης των αρθρώσεων του ποδιού και του αστραγάλου.
    • Διατάσεις των μυών της γάμπας και του πέλματος για τη βελτίωση της ευλυγισίας και τη μείωση της έντασης.

1. 3. Ορθοτικά βοηθήματα:

• • • Χρήση ορθοτικών πελμάτων ή πάτων που βοηθούν στην επαναφορά της σωστής ευθυγράμμισης του ποδιού και της πτέρνας.
    • Προσαρμοσμένα βοηθήματα που παρέχουν στήριξη και απορρόφηση κραδασμών, βελτιώνοντας τη στάση και τη βάδιση.

1. 4. Μάλαξη και απελευθέρωση μαλακών ιστών:

• • • Μάλαξη στους μύες και στους τένοντες για την ανακούφιση του πόνου και την αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος.
    • Τεχνικές μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης για τη μείωση της δυσκαμψίας.

1. 5. Εκπαίδευση και εργονομικές συμβουλές:

• • • Εκπαίδευση του ασθενούς στη σωστή στάση και βάδιση, καθώς και τεχνικές για την αποφυγή τραυματισμών και καταπόνησης.
    • Συμβουλές για την επιλογή κατάλληλων υποδημάτων που προσφέρουν στήριξη και αποτρέπουν την υπερβολική καταπόνηση του ποδιού.

1. 6. Ηλεκτροθεραπεία και άλλες τεχνικές ανακούφισης πόνου:

• • • Χρήση τεχνικών όπως η TENS (Διαδερμική Ηλεκτρική Νευρική Διέγερση) για την ανακούφιση από τον πόνο.
    • Υπέρηχος ή λέιζερ για την υποστήριξη της επούλωσης και τη μείωση της φλεγμονής.

Η πλατυποδία και η ιπποποδία είναι δύο παραμορφώσεις του ποδιού που επηρεάζουν τη μορφολογία του πέλματος και τη λειτουργικότητα του ποδιού, προκαλώντας δυσφορία και δυσκολίες στη βάδιση.

Πλατυποδία

Η πλατυποδία, ή αλλιώς “επίπεδα πόδια”, είναι μια κατάσταση κατά την οποία η φυσιολογική καμάρα του ποδιού είναι μειωμένη ή απουσιάζει εντελώς, με αποτέλεσμα το πέλμα να έρχεται σε πλήρη επαφή με το έδαφος. Μπορεί να είναι συγγενής(εκ γενετής) ή επίκτητη λόγω τραυματισμών, φλεγμονών ή εκφύλισης των δομών του ποδιού.

Ιπποποδία

Η ιπποποδία είναι μια παραμόρφωση όπου το πόδι παραμένει σε μια θέση έντονης πελματιαίας κάμψης, με το μπροστινό μέρος του ποδιού (δακτύλων και μεταταρσίων) να έρχεται σε πλήρη επαφή με το έδαφος, ενώ η πτέρνα είναι ανυψωμένη. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα νευρολογικών παθήσεων, τραυματισμών ή αναπτυξιακών διαταραχών.

Ανατομία της περιοχής

Το πόδι αποτελείται από πολλές δομές που συνεργάζονται για τη σταθερότητα και την κίνηση:

• • • Οστά: Τα οστά της πτέρνας (αστράγαλος και πτέρνα), τα ταρσικά, τα μετατάρσια και τα δάκτυλα δημιουργούν τη δομή του ποδιού και τη στήριξη της καμάρας.
    • Μύες και τένοντες: Μύες όπως ο οπίσθιος κνημιαίος, οι περονιαίοι, και ο γαστροκνήμιος, μαζί με τένοντες όπως ο αχίλλειος, συμβάλλουν στη σταθερότητα και την κίνηση του ποδιού.
    • Σύνδεσμοι: Οι πελματιαίοι σύνδεσμοι, όπως ο μακρύς πελματιαίος σύνδεσμος, υποστηρίζουν την καμάρα και διατηρούν τη σταθερότητα της πτέρνας.

Συμπτώματα πλατυποδίας

• • • Πόνος: Πόνος στην πτέρνα, την καμάρα ή το μπροστινό μέρος του ποδιού, ειδικά μετά από ορθοστασία ή βάδιση.
    • Αστάθεια: Η απουσία της καμάρας μπορεί να προκαλέσει αστάθεια και κόπωση στα πόδια.
    • Οίδημα: Στην εσωτερική πλευρά του ποδιού λόγω καταπόνησης των συνδέσμων και των μυών.
    • Δυσκολία στη βάδιση: Αλλαγές στη φυσιολογική κίνηση του ποδιού λόγω της έλλειψης στήριξης.

Συμπτώματα ιπποποδίας

• • • Αδυναμία πλήρους βάδισης: Η έντονη πελματιαία κάμψη καθιστά δύσκολη την ορθοστασία και τη φυσιολογική βάδιση.
    • Πόνος: Στα μετατάρσια και στην περιοχή της πτέρνας, λόγω της αυξημένης καταπόνησης.
    • Παραμορφώσεις: Παραμορφώσεις των δακτύλων και του μεταταρσίου λόγω της μη φυσιολογικής ευθυγράμμισης του ποδιού.
    • Αστάθεια και αδυναμία ισορροπίας: Η έλλειψη επαφής της πτέρνας με το έδαφος δυσχεραίνει την ισορροπία.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία είναι καθοριστική για τη διαχείριση των καταστάσεων αυτών, επιδιώκοντας να βελτιώσει την κινητικότητα, να μειώσει τον πόνο και να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα του ποδιού.

1. 1. Ασκήσεις ενδυνάμωσης:

• • • Ενδυνάμωση των μυών που υποστηρίζουν την καμάρα του ποδιού (π.χ., οπίσθιος κνημιαίος, πελματιαίοι μύες) για την πλατυποδία.
    • Ασκήσεις για την ενδυνάμωση της γάμπας και των μυών της πτέρνας στην περίπτωση της ιπποποδίας.

1. 2. Ασκήσεις κινητικότητας και διάτασης:

• • • Διατάσεις των μυών της γάμπας και του αχίλλειου τένοντα για τη βελτίωση της ευλυγισίας και την αποκατάσταση της φυσιολογικής κίνησης στην ιπποποδία.
    • Κινησιοθεραπεία για την αύξηση της κινητικότητας των αρθρώσεων του ποδιού στην πλατυποδία.

1. 3. Ορθοτικά βοηθήματα:

• • • Χρήση ορθοτικών πελμάτων για την υποστήριξη της καμάρας και την ευθυγράμμιση του ποδιού στην πλατυποδία.
    • Προσαρμοσμένα βοηθήματα που παρέχουν στήριξη και μειώνουν την καταπόνηση στην ιπποποδία.

1. 4. Μάλαξη και μυοπεριτονιακή απελευθέρωση:

• • • Μάλαξη στους μύες του ποδιού για την ανακούφιση του πόνου και την αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος.
    • Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση για τη μείωση της δυσκαμψίας και τη βελτίωση της ευκαμψίας.

1. 5. Εκπαίδευση και εργονομικές συμβουλές:

• • • Εκπαίδευση στη σωστή στάση, βάδιση και χρήση κατάλληλων υποδημάτων για την υποστήριξη της καμάρας και την αποφυγή καταπόνησης στην πλατυποδία.
    • Συμβουλές για την αποφυγή δραστηριοτήτων που αυξάνουν την καταπόνηση του ποδιού, ειδικά στην περίπτωση της ιπποποδίας.

1. 6. Ηλεκτροθεραπεία και αναλγητικές τεχνικές:

• • • Χρήση υπερήχων ή TENS (διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση) για την ανακούφιση από τον πόνο και τη μείωση της φλεγμονής.

Η πτώση μεταταρσίων, ή αλλιώς μεταταρσαλγία, είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την κατάρρευση της κεφαλής των μεταταρσίων οστών του ποδιού. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε ανισοκατανομή της πίεσης κατά τη βάδιση και μπορεί να προκαλέσει πόνο και δυσφορία στη βάση των δακτύλων.

Ανατομία της περιοχής

Η περιοχή του μεταταρσίου αποτελείται από πέντε μετατάρσια οστά, τα οποία βρίσκονται μεταξύ των ταρσικών οστών και των φαλάγγων των δακτύλων. Αυτά τα οστά διαμορφώνουν το πρόσθιο μέρος του ποδιού και υποστηρίζουν το βάρος του σώματος κατά τη διάρκεια της βάδισης και της στάσης.

Η φυσιολογική καμάρα του ποδιού, και συγκεκριμένα η εγκάρσια καμάρα, υποστηρίζεται από τους πελματιαίους μύες, τους τένοντες και τους συνδέσμους, οι οποίοι διατηρούν την ευθυγράμμιση των μεταταρσίων. Όταν υπάρχει πτώση της εγκάρσιας καμάρας, τα μετατάρσια οστά χαμηλώνουν και μεταβάλλεται η φυσιολογική κατανομή του βάρους.

Συμπτώματα

• • • Πόνος: Εντοπίζεται στην περιοχή της κεφαλής των μεταταρσίων οστών, ειδικά όταν το άτομο στέκεται ή βαδίζει. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος και να μοιάζει με κάψιμο ή οξύ πόνο.
    • Πίεση και οίδημα: Συχνά εμφανίζεται οίδημα και ευαισθησία στην περιοχή, καθώς τα μαλακά μόρια υπόκεινται σε αυξημένη καταπόνηση.
    • Κάλοι: Η ανισοκατανομή της πίεσης μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη κάλων ή σκληρύνσεων στο κάτω μέρος του ποδιού, ειδικά κάτω από την κεφαλή των μεταταρσίων.
    • Αίσθημα δυσφορίας: Μπορεί να υπάρχει το αίσθημα ότι υπάρχει “κάτι” κάτω από το πόδι ή δυσκολία στη βάδιση, ιδιαίτερα όταν φοράτε στενά ή άκαμπτα υποδήματα.

Αιτίες

Η πτώση μεταταρσίων μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες:

• • • Φθορά ή εκφύλιση συνδέσμων και μυών: Παλαιότεροι τραυματισμοί, κακή στήριξη ή φθορά λόγω ηλικίας μπορούν να προκαλέσουν χαλάρωση της εγκάρσιας καμάρας.
    • Παχυσαρκία: Η αυξημένη πίεση από το βάρος μπορεί να επιβαρύνει την καμάρα και να οδηγήσει σε πτώση των μεταταρσίων.
    • Υποδήματα: Τα στενά, άκαμπτα ή υψηλών τακουνιών υποδήματα επηρεάζουν την κατανομή του βάρους στο πόδι.
    • Υπέρχρηση: Δραστηριότητες που απαιτούν έντονη χρήση των ποδιών, όπως τρέξιμο ή άλματα, μπορεί να προκαλέσουν επιβάρυνση της περιοχής.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία για την αντιμετώπιση της πτώσης μεταταρσίων εστιάζει στην αποκατάσταση της σταθερότητας και της σωστής κατανομής του βάρους στο πόδι, καθώς και στην ανακούφιση από τον πόνο.

1. 1. Ασκήσεις ενδυνάμωσης:

• • • Ασκήσεις που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των μυών της καμάρας του ποδιού, όπως οι πελματιαίοι μύες, και οι μύες των δακτύλων.
    • Ενδυνάμωση των μυών της γάμπας για καλύτερη στήριξη και έλεγχο της κίνησης του ποδιού.

1. 2. Ασκήσεις διάτασης:

• • • Διατάσεις των μυών της γάμπας και των πελματιαίων μυών για να διατηρηθεί η ευλυγισία και να μειωθεί η καταπόνηση στα μετατάρσια.
    • Διατάσεις των δακτύλων για να βελτιωθεί η κινητικότητα και η ευελιξία τους.

1. 3. Μάλαξη και απελευθέρωση μαλακών μορίων:

• • • Μάλαξη στην πελματιαία απονεύρωση και τους μύες του ποδιού για ανακούφιση του πόνου και βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος.
    • Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση για να μειωθεί η ένταση και να αυξηθεί η ευκαμψία στην περιοχή των μεταταρσίων.

1. 4. Ορθοτικά βοηθήματα:

• • • Χρήση ειδικών ορθοτικών πελμάτων που παρέχουν στήριξη και αποκαθιστούν την εγκάρσια καμάρα, μειώνοντας την καταπόνηση στα μετατάρσια.
    • Εξατομικευμένα πέλματα που βελτιώνουν την ευθυγράμμιση του ποδιού και παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο.

1. 5. Ηλεκτροθεραπεία:

• • • Εφαρμογή υπερήχων ή TENS για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής στην περιοχή.
    • Θεραπείες λέιζερ χαμηλής έντασης για την αύξηση της κυκλοφορίας και την προώθηση της επούλωσης των ιστών.

1. 6. Εκπαίδευση και εργονομία:

• • • Συμβουλές για τη σωστή επιλογή υποδημάτων, τα οποία θα παρέχουν στήριξη και θα αποφεύγουν την υπερβολική πίεση στα μετατάρσια.
    • Εκπαίδευση σε σωστές τεχνικές βάδισης και στάσης για την αποφυγή υπερβολικής καταπόνησης.

Το σύνδρομο ταρσιαίου σωλήνα είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη συμπίεση του οπίσθιου κνημιαίου νεύρου ή των κλάδων του μέσα στον ταρσιαίο σωλήνα, προκαλώντας πόνο και δυσαισθησίες στην περιοχή του ποδιού.

Ανατομία της περιοχής

Ο ταρσιαίος σωλήνας είναι ένα στενό, ινώδες κανάλι που βρίσκεται στην εσωτερική πλευρά του αστραγάλου, ακριβώς κάτω από τον έσω σφυρό. Το κανάλι αυτό σχηματίζεται από τα οστά της ποδοκνημικής και τον καταφυτικό σύνδεσμο, ο οποίος εκτείνεται από τον έσω σφυρό μέχρι τον αστράγαλο και την πτέρνα.

Μέσα στον ταρσιαίο σωλήνα περνούν το οπίσθιο κνημιαίο νεύρο, οι τένοντες των μυών (όπως ο οπίσθιος κνημιαίος, ο μακρός καμπτήρας των δακτύλων και ο μακρός καμπτήρας του μεγάλου δακτύλου), καθώς και τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν την περιοχή. Όταν το οπίσθιο κνημιαίο νεύρο συμπιέζεται, προκαλείται φλεγμονή και ερεθισμός του, οδηγώντας στην εκδήλωση συμπτωμάτων.

Συμπτώματα

• • • Πόνος: Εντοπίζεται στην έσω πλευρά του αστραγάλου και μπορεί να ακτινοβολεί κατά μήκος του ποδιού προς τα δάκτυλα. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος ή αμβλύς και να επιδεινώνεται κατά τη βάδιση ή την παρατεταμένη ορθοστασία.
    • Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα: Δυσαισθησίες, όπως αίσθημα καύσου, μυρμηγκιάσματα ή μούδιασμα, μπορεί να εμφανιστούν στη σόλα του ποδιού και στα δάκτυλα, καθώς το νεύρο επηρεάζεται.
    • Αδυναμία και ατροφία: Σε προχωρημένες περιπτώσεις, η παρατεταμένη συμπίεση του νεύρου μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία των μυών του ποδιού και ατροφία.
    • Επιβάρυνση κατά τη βάδιση: Η πίεση στο νεύρο μπορεί να επιδεινωθεί όταν το άτομο περπατά ή στέκεται για μεγάλο διάστημα, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται δυσκαμψία και πόνος.

Αιτίες

• • • Τραυματισμός: Κάκωση ή κάταγμα στην περιοχή του αστραγάλου που μπορεί να προκαλέσει οίδημα ή ανώμαλη δομή στον ταρσιαίο σωλήνα.
    • Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Η φλεγμονή των αρθρώσεων και των συνδέσμων μπορεί να προκαλέσει οίδημα και πίεση στο νεύρο.
    • Υπερβολική χρήση: Άτομα που συμμετέχουν σε δραστηριότητες με έντονη χρήση των ποδιών (π.χ. δρομείς) μπορεί να εμφανίσουν ερεθισμό των ιστών γύρω από τον ταρσιαίο σωλήνα.
    • Ανωμαλίες του ποδιού: Πλατυποδία, κυστικά μόρφωματα ή οστεόφυτα που δημιουργούν επιπλέον πίεση στο νεύρο.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της λειτουργικότητας του ποδιού. Οι βασικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:

1. 1. Ασκήσεις ενδυνάμωσης και διάτασης:

• • • Διατάσεις για τους μύες της γάμπας και τους καμπτήρες των δακτύλων για να μειωθεί η ένταση και να βελτιωθεί η ευκαμψία στην περιοχή.
    • Ενδυνάμωση των πελματιαίων μυών και των μυών της γάμπας για να υποστηριχθεί η σωστή ευθυγράμμιση του ποδιού και να μειωθεί η πίεση στο ταρσιαίο σωλήνα.

1. 2. Μάλαξη και απελευθέρωση μαλακών μορίων:

• • • Η μάλαξη των πελματιαίων μυών και της πελματιαίας απονεύρωσης βοηθά στη μείωση της έντασης και του πόνου στην περιοχή.
    • Τεχνικές μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης μπορούν να βελτιώσουν την κινητικότητα και να μειώσουν την πίεση στο νεύρο.

1. 3. Ηλεκτροθεραπεία:

• • • Η εφαρμογή υπερήχων ή TENS μπορεί να μειώσει τον πόνο και τη φλεγμονή στην περιοχή του ταρσιαίου σωλήνα.
    • Οι θεραπείες με laser χαμηλής έντασης προωθούν την επούλωση των ιστών και τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος.

1. 4. Ορθοτικά βοηθήματα:

• • • Η χρήση ορθοτικών πελμάτων μπορεί να βοηθήσει στη διόρθωση της ευθυγράμμισης του ποδιού, μειώνοντας την καταπόνηση και την πίεση στον ταρσιαίο σωλήνα.
    • Εξατομικευμένα πέλματα που παρέχουν επιπλέον στήριξη και μειώνουν την καταπόνηση της περιοχής.

1. 5. Εκπαίδευση στη στάση και τη βάδιση:

• • • Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να εκπαιδεύσει το άτομο σε τεχνικές βάδισης που μειώνουν την καταπόνηση στον ταρσιαίο σωλήνα και βελτιώνουν τη σταθερότητα του ποδιού.
    • Συμβουλές για τη σωστή επιλογή υποδημάτων που παρέχουν στήριξη και μειώνουν την πίεση στην έσω πλευρά του ποδιού.

1. 6. Κινητοποίηση αρθρώσεων:

• • • Τεχνικές κινητοποίησης της ποδοκνημικής και των άλλων αρθρώσεων του ποδιού, ώστε να βελτιωθεί η κινητικότητα και να μειωθεί η πίεση στο νεύρο.

Το διαβητικό πόδι είναι μια σοβαρή επιπλοκή του σακχαρώδους διαβήτη που προκύπτει από την εκφύλιση των νεύρων (διαβητική νευροπάθεια) και τη φθορά των αιμοφόρων αγγείων (περιφερική αγγειοπάθεια) στα πόδια. Αυτές οι διαταραχές οδηγούν σε μειωμένη αίσθηση, ανεπαρκή κυκλοφορία του αίματος, και αυξημένο κίνδυνο τραυμάτων, λοιμώξεων και έλκων.

Ανατομία της περιοχής

Το πόδι περιλαμβάνει οστά, αρθρώσεις, μύες, τένοντες, νεύρα και αιμοφόρα αγγεία. Στο διαβητικό πόδι, οι δύο κυριότερες ανατομικές δομές που επηρεάζονται είναι:

• • • Περιφερικά νεύρα: Η διαβητική νευροπάθεια προκαλεί απώλεια της αίσθησης, καθιστώντας τα άτομα ανίκανα να αισθανθούν πόνο ή πίεση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς ή έλκη που δεν γίνονται αντιληπτά άμεσα.
    • Αγγεία: Η περιφερική αγγειοπάθεια προκαλεί στένωση των αρτηριών που τροφοδοτούν το πόδι, μειώνοντας την αιμάτωση και επιβραδύνοντας την επούλωση πληγών.

Συμπτώματα

• • • Απώλεια αίσθησης: Μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή αδυναμία να αισθανθεί το πόδι.
    • Πληγές ή έλκη: Μη επουλωμένες πληγές ή έλκη, ιδιαίτερα στις περιοχές που δέχονται πίεση, όπως τα πέλματα ή τα δάκτυλα.
    • Δυσχρωμίες του δέρματος: Το δέρμα μπορεί να γίνει κόκκινο, μπλε ή ακόμα και μαύρο, υποδεικνύοντας ισχαιμία ή νέκρωση.
    • Οίδημα: Πρήξιμο στο πόδι λόγω φλεγμονής ή λοίμωξης.
    • Παραμορφώσεις: Λόγω της απώλειας αίσθησης και της αδυναμίας σωστής στήριξης, μπορεί να εμφανιστούν παραμορφώσεις, όπως σφυροδακτυλία ή διαβητικό πόδι (π.χ. Charcot foot).
    • Πόνος: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει πόνος ή κάψιμο, κυρίως λόγω νευροπάθειας.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του διαβητικού ποδιού, βελτιώνοντας την κυκλοφορία, την κινητικότητα, και την υγεία του δέρματος, καθώς και προλαμβάνοντας επιπλοκές. Οι κυριότερες στρατηγικές περιλαμβάνουν:

1. 1. Ασκήσεις ενδυνάμωσης και κινητικότητας:

• • • Ασκήσεις για τη βελτίωση της δύναμης των μυών του ποδιού και της γάμπας.
    • Ασκήσεις κινητικότητας για τη διατήρηση της ευκαμψίας των αρθρώσεων του ποδιού και της ποδοκνημικής.

1. 2. Μάλαξη και κινητοποίηση:

• • • Μάλαξη για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και τη μείωση της έντασης στους μύες.
    • Κινητοποίηση αρθρώσεων και μαλακών ιστών για την αύξηση της κινητικότητας και της ευκαμψίας.

1. 3. Ηλεκτροθεραπεία:

• • • Χρήση συσκευών όπως TENS για την ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της κυκλοφορίας.
    • Θεραπεία με υπερήχους ή laser για την επιτάχυνση της επούλωσης πληγών και τη μείωση της φλεγμονής.

1. 4. Φροντίδα πληγών και πρόληψη έλκων:

• • • Εκπαίδευση του ασθενή για τη σωστή φροντίδα και τον καθαρισμό των πληγών.
    • Χρήση ειδικών προστατευτικών υλικών ή επιδέσμων για την πρόληψη νέων τραυμάτων και την ανακούφιση της πίεσης.

1. 5. Ορθοτικά βοηθήματα:

• • • Ειδικά πέλματα ή υποδήματα για τη μείωση της πίεσης και τη στήριξη του ποδιού.
    • Χρήση βοηθημάτων βάδισης (π.χ. μπαστούνια) για την αποφυγή επιπλέον καταπόνησης.

1. 6. Εκπαίδευση ασθενών:

• • • Εκπαίδευση στη σωστή φροντίδα του ποδιού, όπως η καθημερινή επιθεώρηση για πληγές ή ανωμαλίες.
    • Συστάσεις για τη σωστή επιλογή υποδημάτων και τη χρήση υποστηρικτικών υλικών.

1. 7. Προγράμματα επανεκπαίδευσης βάδισης:

• • • Ανάπτυξη προγραμμάτων βάδισης που ενισχύουν τη σταθερότητα και τη σωστή κατανομή βάρους, μειώνοντας την πίεση σε ευάλωτα σημεία του ποδιού.