Το σύνδρομο πετάλου των στροφέων (Rotator cuff syndrome) αφορά βλάβες ή φλεγμονές στους τένοντες των μυών του πετάλου των στροφέων, που είναι υπεύθυνοι για την κίνηση και τη σταθερότητα του ώμου. Είναι μία από τις πιο συχνές αιτίες πόνου και δυσλειτουργίας στον ώμο.

Ανατομία της περιοχής

Το πέταλο των στροφέων αποτελείται από τέσσερις μυς και τους τένοντες τους, οι οποίοι περιβάλλουν την άρθρωση του ώμου:

1. 1. Υπερακάνθιος (Supraspinatus)
   2. Υπακάνθιος (Infraspinatus)
   3. Ελάσσων στρογγύλος (Teres minor)
   4. Υποπλάτιος (Subscapularis)

Αυτοί οι μύες και οι τένοντες λειτουργούν από κοινού για να:

• • • Σταθεροποιούν την κεφαλή του βραχιονίου οστού στη γληνοειδή κοιλότητα της ωμοπλάτης.
    • Παρέχουν την απαιτούμενη δύναμη και κινητικότητα για τις κινήσεις του ώμου, όπως την ανύψωση και την περιστροφή.

Συμπτώματα

• • • Πόνος στον ώμο: Συχνά εντοπίζεται στο μπροστινό και το πλάγιο μέρος του ώμου, ειδικά όταν ο βραχίονας ανυψώνεται ή περιστρέφεται.
    • Αδυναμία στον ώμο: Δυσκολία στην εκτέλεση απλών κινήσεων, όπως η ανύψωση του βραχίονα πάνω από το κεφάλι ή η περιστροφή του προς τα έξω.
    • Δυσκαμψία: Μειωμένο εύρος κίνησης, ιδιαίτερα σε κινήσεις που απαιτούν περιστροφή ή ανύψωση του βραχίονα.
    • Πόνος κατά την ανάπαυση: Ο πόνος μπορεί να επιδεινωθεί κατά τη νυχτερινή ανάπαυση, ιδιαίτερα αν το άτομο κοιμάται στην πλευρά του επηρεαζόμενου ώμου.
    • Έντονος πόνος: Σε οξείες περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να είναι πολύ έντονος και να συνοδεύεται από αίσθηση “κλειδώματος” του ώμου.

Αιτίες

• • • Υπερβολική χρήση: Επαναλαμβανόμενες κινήσεις του ώμου, όπως σε αθλήματα ή δραστηριότητες που απαιτούν ανύψωση των χεριών.
    • Τραυματισμοί: Οξείες ρήξεις τένοντα ή τραυματισμοί από πτώσεις.
    • Εκφυλιστικές αλλοιώσεις: Φυσιολογική φθορά των τενόντων λόγω ηλικίας.
    • Μηχανική συμπίεση: Όταν οι τένοντες συμπιέζονται μεταξύ του βραχιονίου και του ακρωμίου της ωμοπλάτης.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία είναι βασικός τρόπος αντιμετώπισης του συνδρόμου και στοχεύει στη μείωση του πόνου, στη βελτίωση της λειτουργικότητας του ώμου και στην πρόληψη μελλοντικών τραυματισμών. Οι κύριες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν:

1. 1. Ασκήσεις ενδυνάμωσης και σταθεροποίησης:

• • • Ειδικά προγράμματα ασκήσεων για την ενδυνάμωση των μυών του πετάλου των στροφέων, των μυών της ωμοπλάτης και των σταθεροποιών μυών του ώμου.
    • Ασκήσεις που ενισχύουν τη λειτουργική σταθερότητα και την κινητικότητα του ώμου.

1. 2. Διατάσεις:

• • • Διατάσεις των μυών του ώμου για τη βελτίωση της κινητικότητας και τη μείωση της δυσκαμψίας.
    • Διατάσεις για τους θωρακικούς και παρασπονδυλικούς μύες για την αποκατάσταση της σωστής στάσης και ευθυγράμμισης.

1. 3. Θερμοθεραπεία και κρυοθεραπεία:

• • • Εφαρμογή θερμότητας πριν από τις ασκήσεις για τη χαλάρωση των μυών και την αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος.
    • Χρήση πάγου μετά τις ασκήσεις ή σε οξείες περιπτώσεις για την μείωση της φλεγμονής και του πόνου.

1. 4. Μάλαξη και τεχνικές μαλακών ιστών:

• • • Τεχνικές για την απελευθέρωση των μυϊκών σπασμών και την προώθηση της κυκλοφορίας στην περιοχή του ώμου.
    • Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση για τη χαλάρωση των μαλακών ιστών.

1. 5. Ηλεκτροθεραπεία:

• • • Χρήση συσκευών TENS ή υπερήχων για τη μείωση του πόνου και την προώθηση της επούλωσης των τενόντων.
    • Εφαρμογή laser therapy για την μείωση της φλεγμονής και τη βελτίωση της αναγέννησης των ιστών.

1. 6. Εκπαίδευση του ασθενούς:

• • • Εκμάθηση της σωστής στάσης και των σωστών τρόπων εκτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων ώστε να αποφεύγονται οι επαναλαμβανόμενες καταπονήσεις.
    • Προγράμματα αποκατάστασης που συνεχίζονται στο σπίτι για την ενίσχυση και διατήρηση της λειτουργικότητας του ώμου.

Η συμφυτική θυλακίτιδα ώμου ή αλλιώς παγωμένος ώμος (frozen shoulder) είναι μια κατάσταση όπου ο θύλακας της άρθρωσης του ώμου φλεγμαίνει και συρρικνώνεται, προκαλώντας περιορισμένη κίνηση και έντονο πόνο. Αυτή η πάθηση χαρακτηρίζεται από προοδευτική δυσκαμψία και πόνο στον ώμο που μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες ή και χρόνια.

Ανατομία της περιοχής

Ο ώμος είναι μια πολύπλοκη άρθρωση που αποτελείται από:

• • • Την κεφαλή του βραχιονίου οστού και την ωμογλήνη (κοίλο μέρος της ωμοπλάτης), που σχηματίζουν την κύρια άρθρωση του ώμου.
    • Τον αρθρικό θύλακα, έναν σάκο συνδετικού ιστού που περιβάλλει την άρθρωση και εκτείνεται από την κεφαλή του βραχιονίου μέχρι την ωμοπλάτη.
    • Τους συνδέσμους, τους τένοντες και τους μυς, οι οποίοι προσφέρουν σταθερότητα και κίνηση.

Στη συμφυτική θυλακίτιδα, ο αρθρικός θύλακας φλεγμαίνει και σχηματίζει συμφύσεις (ίνωση), περιορίζοντας το εύρος κίνησης της άρθρωσης και προκαλώντας έντονο πόνο.

Συμπτώματα

Η πάθηση εξελίσσεται συνήθως σε τρεις φάσεις:

1. 1. Φάση του πόνου (Freezing stage):

• • • Έντονος πόνος στον ώμο, ιδιαίτερα τη νύχτα και κατά τις κινήσεις.
    • Σταδιακή μείωση του εύρους κίνησης λόγω πόνου και δυσκαμψίας.

1. 2. Φάση της δυσκαμψίας (Frozen stage):

• • • Η κίνηση του ώμου περιορίζεται σημαντικά, ενώ ο πόνος μπορεί να μειώνεται.
    • Η δυσκαμψία κυριαρχεί, επηρεάζοντας καθημερινές δραστηριότητες όπως το ντύσιμο ή το πλύσιμο.

1. 3. Φάση της ανάρρωσης (Thawing stage):

• • • Σταδιακή βελτίωση της κινητικότητας και μείωση της δυσκαμψίας.
    • Ο πόνος υποχωρεί, αλλά η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει μήνες.

Αιτίες

Η ακριβής αιτία της πάθησης δεν είναι πάντα σαφής, αλλά σχετίζεται με:

• • • Ακινησία του ώμου: Μετά από τραυματισμό ή χειρουργείο που οδηγεί σε μειωμένη χρήση του ώμου.
    • Παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες ή οι θυρεοειδοπάθειες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της.
    • Φλεγμονώδεις αντιδράσεις του θύλακα της άρθρωσης.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία είναι κεντρικός πυλώνας στη διαχείριση της συμφυτικής θυλακίτιδας και στοχεύει στη μείωση του πόνου, στη βελτίωση της κινητικότητας και στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας του ώμου. Οι κύριες μέθοδοι περιλαμβάνουν:

1. 1. Ασκήσεις κινητικότητας:

• • • Παθητικές και ενεργητικές ασκήσεις για τη διατήρηση και τη βελτίωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης.
    • Ασκήσεις διάτασης για τη σταδιακή αύξηση της κινητικότητας, με στόχο τη μείωση των συμφύσεων.

1. 2. Θερμοθεραπεία:

• • • Εφαρμογή θερμότητας πριν από τις ασκήσεις για να βοηθήσει στη χαλάρωση των μυών και του αρθρικού θύλακα, επιτρέποντας ευκολότερη κινητοποίηση.
    • Υπέρηχοι ή διαθερμίες για τη μείωση της φλεγμονής και τη βελτίωση της αιματικής κυκλοφορίας.

1. 3. Τεχνικές μάλαξης και απελευθέρωσης των μαλακών ιστών:

• • • Μάλαξη για την χαλάρωση των σπασμένων μυών και την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας.
    • Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση για τη μείωση των συμφύσεων και την προώθηση της κινητικότητας.

1. 4. Ασκήσεις ενδυνάμωσης:

• • • Ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών γύρω από τον ώμο, ώστε να υποστηριχθεί η λειτουργικότητα και η σταθερότητα της άρθρωσης.
    • Ασκήσεις σταθεροποίησης της ωμοπλάτης για τη βελτίωση της συνολικής κίνησης του ώμου.

1. 5. Ηλεκτροθεραπεία:

• • • Χρήση συσκευών TENS για την ανακούφιση από τον πόνο.
    • Εφαρμογή laser therapy για την μείωση της φλεγμονής και την προώθηση της επούλωσης των ιστών.

1. 6. Εκπαίδευση του ασθενούς:

• • • Εκμάθηση της σωστής στάσης και τρόπων κίνησης για την αποφυγή επιδείνωσης των συμπτωμάτων.
    • Καθοδήγηση για ασκήσεις που μπορούν να γίνονται στο σπίτι για τη συνέχιση της βελτίωσης και την πρόληψη υποτροπών.

Το σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής (subacromial impingement syndrome) είναι μια πάθηση του ώμου όπου οι τένοντες του πετάλου των στροφέων και ο υπακρωμιακός θύλακας παγιδεύονται ή πιέζονται στον υπακρωμιακό χώρο κατά την ανύψωση του βραχίονα. Αυτή η προστριβή προκαλεί πόνο και φλεγμονή, και αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε εκφύλιση των τενόντων ή σε ρήξη.

Ανατομία της περιοχής

Η ανατομία της περιοχής περιλαμβάνει:

• • • Το ακρώμιο, το οστό που αποτελεί μέρος της ωμοπλάτης και εκτείνεται πάνω από την άρθρωση του ώμου.
    • Το πέταλο των στροφέων, μια ομάδα τενόντων και μυών (υπερακάνθιος, υπακάνθιος, υποπλάτιος και ελάσσων στρογγύλος) που σταθεροποιούν και κινούν την άρθρωση του ώμου.
    • Ο υπακρωμιακός θύλακας, ένας σάκος γεμάτος με υγρό που προστατεύει τους τένοντες του πετάλου των στροφέων από την τριβή κατά την κίνηση του ώμου.
    • Ο υπακρωμιακός χώρος, το κενό ανάμεσα στο ακρώμιο και την κεφαλή του βραχιονίου, όπου περνούν οι τένοντες του πετάλου των στροφέων και ο θύλακας.

Όταν υπάρχει μείωση αυτού του χώρου (λόγω φλεγμονής, πάχυνσης του θύλακα ή οστικών αλλοιώσεων), οι τένοντες και ο θύλακας παγιδεύονται και ερεθίζονται, προκαλώντας πόνο και περιορισμένη κινητικότητα.

Συμπτώματα

• • • Πόνος στον ώμο, ιδιαίτερα κατά την ανύψωση του χεριού ή την περιστροφή του βραχίονα.
    • Πόνος τη νύχτα ή κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης, που μπορεί να ενταθεί όταν ο ώμος είναι σε συγκεκριμένες θέσεις.
    • Αδυναμία και δυσκολία στην ανύψωση ή την περιστροφή του βραχίονα.
    • Μειωμένο εύρος κίνησης και δυσκαμψία του ώμου.
    • Αίσθηση τριβής ή “κλικ” κατά τη διάρκεια της κίνησης.

Δράση της φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπεία είναι βασικός παράγοντας στη θεραπεία του συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής και στοχεύει στη μείωση του πόνου, την αποκατάσταση του εύρους κίνησης και την ενδυνάμωση των μυών. Οι βασικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

1. 1. Ασκήσεις κινητικότητας και διάτασης:

• • • Ασκήσεις εύρους κίνησης για να μειωθεί η δυσκαμψία και να βελτιωθεί η κινητικότητα του ώμου.
    • Διατάσεις των μυών και τενόντων του πετάλου των στροφέων για τη μείωση της τάσης και της προστριβής.

1. 2. Ενδυνάμωση των μυών:

• • • Ενδυνάμωση των μυών του πετάλου των στροφέων και των σταθεροποιητών μυών της ωμοπλάτης (π.χ. τραπεζοειδής, ρομβοειδής).
    • Ασκήσεις με λάστιχα ή ελαφριά βάρη που στοχεύουν στην βελτίωση της αντοχής και της σταθερότητας του ώμου.

1. 3. Τεχνικές χειροπρακτικής:

• • • Μάλαξη και μυοπεριτονιακή απελευθέρωση για τη χαλάρωση των σπασμένων μυών και την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας.
    • Μαλακή κινητοποίηση της άρθρωσης για τη μείωση της τριβής και την αποκατάσταση του εύρους κίνησης.

1. 4. Θερμοθεραπεία και ηλεκτροθεραπεία:

• • • Υπέρηχοι ή laser therapy για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου.
    • TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) για την ανακούφιση από τον πόνο.

1. 5. Εκπαίδευση του ασθενούς:

• • • Καθοδήγηση σχετικά με την αποφυγή κινήσεων που αυξάνουν την προστριβή και την προστασία του ώμου.
    • Εκπαίδευση σε ασκήσεις που μπορεί να κάνει ο ασθενής στο σπίτι για τη βελτίωση της κινητικότητας και την ενδυνάμωση.

1. 6. Διόρθωση της στάσης:

• • • Ενίσχυση της σωστής στάσης του σώματος για την αποφυγή επιδείνωσης των συμπτωμάτων και για τη βελτίωση της ευθυγράμμισης του ώμου και της ωμοπλάτης.